مروری بر سخنان امام علی علیه السلام در سحرگاه نوزدهم ماه مبارك رمضان
علیبن ابیطالب، امام اول شیعیان، صحابی، راوی، پسرعمو و داماد پیامبر اكرم (ص)، كاتب وحی بود ایشان در روز جمعه 13 رجب در سال 30 عامالفیل در مكه درون كعبه متولد شد.
علی علیه السلام از كودكی در دامان پیامبر اسلام رشد كرد و ده ساله بود كه به ایشان ایمان آورد. او بعد از بعثت پیامبر، سیزده سال با آن حضرت در مكه و پس از جریان هجرت، ده سال با آن بزرگوار در مدینه بود. ایشان بعد از رحلت پیامبر سی سال زندگی كرد.
مشهور در میان علماى شیعه این است كه امام در سحرگاه نوزدهم ماه مبارك رمضان سال چهلم هجری ضربت خورد، و درشب بیست و یكم وقتی یك سوم از شب گذشته بود به شهادت رسید. در این شب امام علیه السلام فرزندان و اهل بیت خود را جمع كرد و با ایشان وداع فرمود كه : «خداوند پس از من نگهدار شما باشد. نیكو وكیلی است خداوند و همو مرا كفایت خواهد كرد» امام سپس فرزندان و اهلبیتش را به نیكیها وصیت فرمود. آن شب اثر زهر بر بدن امام علیه السلام ظاهر شده بود و هر خوردنی كه برای امام آوردن تناول نفرمود و لبهایش فقط به ذكر خداوند مشغول بود و عرق از جبین مباركش مثل مروارید مىریخت. امام با دست مباركش عرق پیشانی را پاك كرد و فرمود: «شنیدم از رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم كه چون نزدیك وفات مؤمن مىشود، عرق مىكند جبین او مانند مروارید تر، و ناله او ساكن مى شود». همه به گریه افتادند. امام حسن علیه السّلام گفت: «اى پدر به گونه ای سخن مى گوئى كه گویا از خود ناامید شده اى» امام فرمود: «اى فرزند گرامى یك شب پیش از آنكه این واقعه بشود جدّت رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم را در خواب دیدم، از آزارهاى این امّت به او شكایت كردم، گفت: نفرین كن بر ایشان، پس گفتم: خداوندا بدل من بدان را بر ایشان مسلّط گردان، و بدل ایشان بهتر از ایشان به من روزى كن، پس حضرت رسول فرمود كه: خدا دعاى تو را مستجاب كرد، بعد از سه شب تو را به نزد من خواهد آورد، و اكنون سه شب گذشته است». سپس امام فرمود: «اى حسن! تو را وصیّت مى كنم به برادرت حسین. شماها از منید و من از شمایم» سپس امام رو كرد به فرزندان دیگر كه از همسران دیگر امام غیر فاطمه بودند وایشان را وصیّت فرمود كه با حسن و حسین علیهما السلام مخالفت نكنند، پس فرمود: «حق تعالى شما را صبر نیكو كرامت كند، امشب از میان شما مى روم و به حبیب خود محمّد مصطفى صلّى اللّه علیه و آله و سلّم ملحق مى شوم، چنانچه مرا وعده داده است.
امام علی علیه السلام در سحرگاه نوزدهم ماه مبارك رمضان سال چهلم هجری با توطئه خوارج و به دست ابن ملجم مرادی در حال نماز مجروح و درشب بیست و یكم ماه رمضان به شهادت رسید.