روایتهای مختلفی از زندگی امام خمینی(ره) در سالهای گذشته منتشر شده است اما چه آثاری را باید به دوستانمان هدیه بدهیم نیز شرط است، در این گزارش 10 اثر داستانی در قالب 15 كتاب كه قلمی روان دارند را معرفی میكنیم.
چهاردهم خردادماه سال 1368 در اولین بخش خبری رادیو سراسری محمدرضا حیاتی خبر رحلت امام خمینی(ره) بنیانگذار و اولین رهبر نظام جمهوری اسلامی ایران پخش شد. امسال نیز سی و چهارمین سالگرد ایشان طبق برنامه هرساله برگزار میشود. البته درباره زندگی امام خمینی(ره) آثار متعددی در قالبهای ادبی مختلفی نگاشته شده است اما در این گزارش میخواهیم آثاری كه با قلم ادبی و داستانی نوشته شدهاند را معرفی كنیم.
دیدارهایی با امام خمینی(ره)
كتاب «سه دیدار با مردی كه از فراسوی باور ما میآمد» در جلد نخست خود با عنوان «رجعت به ریشهها» داستان بلندی از زندگی امام خمینی(ره) را روایت میكند كه در آن نویسنده كوشیده ابعاد مختلف شخصیت رهبر انقلاب را در قالب یك داستان بلند مورد توجه قرار دهد. شرح وقایع دوران كودكی امام (ره) و شكلگیری شخصیت وی در دامن پرمهر مادر و صاحبه خانم (عمه ایشان)، مرام و منش پدر امام(ره) و نحوه شهادت ایشان، حضور بنیانگذار كبیر انقلاب در كلاس درس مدرس، بررسی شجره نامه اجداد، امام و شرحی از زندگی پدر بزرگ ایشان، مراحل آشنایی امام(ره) با دفتر حاج آقا ثقفی تا ازدواج، موارد و عناوینی است كه نویسنده به شرح آنها پرداخته است.
«در میانه میدان» عنوان جلد دوم مجموعه «سه دیدار با مردی كه از فراسوی باور ما میآمد» است كه روایتی دیگر از زندگینامه امام خمینی (ره) در قالب داستان است. خاطراتی از پدر در زندان شاهی و شهادت وی در آنجا در ایام قبل از تولد امام، استفاده از افكار و سخنان عمه «صاحبه خانم»، دوران مبارزه در جوانی، حضور با برادر جهت تحصیل علوم حوزوی در اصفهان، سال مصیبتی كه وبا هشت نفر ازنزدیكترین بستگان «امام خمینی» را به كام مرگ كشاند، حكایتهایی از همسر امام (ره) كه همیشه یاور و مشوق همسرش در راه مبارزات سیاسی بودند، خاطراتی از مبارزات رجال آن زمان و… از مهمترین موضوعاتی است كه در این كتاب مورد توجه نویسنده قرار گرفته است.
الف، لام، خمینی
كتاب «الف. لام. خمینی»، مفصلترین كار تحقیقی درباره زندگی حضرت امام خمینی(ره) به شمار میآید. این كتاب كه حاصل قلم هدایتالله بهبودی و چاپِ مؤسسه پژوهشهای سیاسی است، به نوعی تكمله كتاب دیگر این نویسنده یعنی «شرح اسم»، زندگینامه آیتالله سیدعلی خامنهای است. اهمیت این كتاب در جمعآوری و تدوین بخش مهم و قابل توجه اسناد و خاطرات مربوط به امام در حد فاصل ولادت تا پیروزی انقلاب اسلامی است كه ارزش تاریخی و تحلیلی كار را افزایش داده است.
آقا روح الله
دربرشی از كتاب «آقا روحالله بررسی دوران طلبگی امام خمینی(ره) در بستر» تاریخ آمده است. بانو ثقفی در مورد اختلافات و ناراحتیهایی كه در زندگی بین ایشان و آقا روحالله رخ میداد، میگویند: گاهی سر مسائل مختلف از یكدیگر كدورت پیدا میكردیم. اگر این كدورت سطحی بود، زود رفع میشد و الا پایه قهر گذاشته میشد. او میدانست كه من تحمل ندارم و شدیداً میرنجم، لذا قهر آقا بدون گفتوگو و نزاع بود. آنجا میفهمیدم قهر است كه وقتی حرف میزدم جواب نمیداد، من هم دیگر هیچ نمیگفتم و میرفتم سراغ كارهایم. البته روحاً ناراحت بودم. مواظب بودیم بچهها نفهمند. قهرهای ما یكی دو روز بیشتر طول نمیكشید. بعد از یكی دو روز به عنوان اینكه پیراهن میخواهد و یا سؤالی دارد، مرا صدا میكرد و حرف میزد. گویی هیچ اتفاقی نیفتادهاست.
كتاب «حاجآقا روحالله؛ بررسی دوران استادی امام خمینی(ره) در بستر تاریخ» نیز جلد دوم از مجموعه حیات روحخدا، با همكاری پژوهشكده باقرالعلوم، از سوی شركت چاپ و نشر بینالملل چاپ و روانه بازار كتاب شد.
«سیمرغ سی مرغ» روایتی داستانی از امام خمینی(ره)
«سیمرغ سی مرغ» یك روایت داستانی از زندگی امام خمینی(ره) است. محمد قائمخانی در این اثر با قلمی روان و نگاه به مستندات تاریخی روایتی شخصی از زندگی امام نگاشته است. این اثر برای مخاطب جوان نوشته شده است به همین خاطر اتفاقات كم اهمیت و غیرمرتبط حذف شدهاند و نگاهی اجمالی به زندگی امام از بدو تولد تا زمان رحلت داشته است.
امام از نگاه دیگران
كتاب «امام؛ فراتر از مرزها؛ امام خمینی(ره) در نگاه شخصیتها، تحلیلگران و رسانههای بینالمللی» با گردآوری و تدوین پژمان عرب و نرگسسادات مظلومی توسط انتشارات راهیار منتشر و راهی بازار نشر شده است.
اینكتاب مجموعهای از اظهارنظرهای شخصیتهای مختلف جهان، از چهرههای دینی و مذهبی گرفته تا اجتماعی و سیاسی و متفكرین را مانند نلسون ماندلا، میشل فوكو، كلیم صدقی، روژه گارودی و … را درباره امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی ایران را شامل میشود.
داستانكهایی درباره سبك زندگی امام خمینی(ره)
اثر «آن مرد بی نهایت: چند روایت كوتاه از سبك زندگی سید روح الله خمینی» كه به تازگی هم رونمایی شده است. چند روایت كوتاه و البته متفاوت از زندگی پر فراز و نشیب آیتالله سید روحالله خمینی(ره) با تكیه بر سبك زندگی و ویژگیهای اخلاقی و رفتاری ایشان است. «آن مرد بینهایت» در 9 فصل تدوین شده و هر فصل كتاب به بخشی از زندگی پرماجرا و پیچیده امام خمینی(ره) اختصاص دارد.
روایت آیتالله خامنهای از امام خمینی(ره)
متن محوری كتاب «عبد صالح خدا» برگرفته از مصاحبه اختصاصی مركز اسناد انقلاب اسلامی در سال 61 جهت ثبت زندگینامه امام خمینی با آیتالله خامنهای است كه با دیگر خاطرات ایشان از امام خمینی تنظیم شده است. همچنین در این كتاب شاهد تصاویری از دوران مبارزه حضرت امام خمینی(ره) و همچنین گزارشهای ساواك و شهربانی درباره فعالیتهای مبارزاتی ایشان هستیم. همگی این تصاویر و گزارشها از جمله اسنادی است كه از آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی استفاده شده است.
یادداشتهای یكی از نزدیكان امام خمینی(ره)
نویسنده كتاب «در سایه آفتاب: یادها و یادداشتهایی از زندگی امام خمینی(ره)» كه از نزدیكان و ارادتمندان امام خمینی(ره) بوده, خاطرات و مشاهدات خود را از زندگانی آن حضرت به نگارش درآورده است. مطالب كتاب در 10 فصل با این عناوین سامان یافته است.
وقتی كه یك بعثی از حضور امام در عراق حرف میزند!
«روایت دلخواه پسری شبیه سمیر» از آن كتابهایی است كه نویسنده در آن به جای شرح صرف تاریخ و رویداد، هنر و تخیلش را به نمایش گذاشته است. در این كتاب با یك رزمنده جوان ایرانی در زمان جنگ هشت ساله همراه میشویم كه تقدیر او را به وادی السلام نجف در عراق روانه میكند. محمدرضا شرفی خبوشان در این رمان روایتهایی از ارواح این گورستان را پیش روی خواننده میگذارد تا از قِبل آن، صفحاتی از تاریخ دو كشور همسایه بیان شود. در این میان حضور امام خمینی(ره) نیز در این كتاب مشاهده میشود؛ جایی كه یك راوی بعثی از روزگار تبعید امام در عراق میگوید و شرح خود را به تركیه و قم هم میكشاند.
اثری برای آشنایی كودكان با آقا روحالله
مجموعه چهار جلدی «قصههای امام خمینی و بچهها» اثر مجید ملامحمدی از انتشارات بهنشر نیز حاوی خاطراتی شنیدنی از خانواده، آشنایان و بچهها با امام خمینی(ره) است. فرازهایی آموزنده و داستانهایی اخلاقی از زندگی امام خمینی و ارتباطش با دیگران به ویژه كودكان در سال های قبل و بعد از انقلاب اسلامی نیز در این اثر آمده است.