جایگاه ویژه مسجد در منظومه فكری و عملی مقام معظم رهبری

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه كشور گفت: موضوع مسجد در منظومه فكری و عملی رهبر معظم انقلاب، دارای جایگاه ویژه‌ای است و سخنان ایشان در این خصوص به عنوان یك سرمایه بزرگی تلقی می‌شود.

1400/06/03
|
10:28

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد حاج علی اكبری، رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه كشور، در نشست مجازی «مبنا» با موضوع «مساجد، پایگاه تمدن‌سازی و بصیرت‌افزایی در اندیشه مقام معظم رهبری» كه به همت دفتر نمایندگی حفظ و نشر آثار آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای در مشهد، برگزار شد، اظهار كرد: در ابتدا باید بدانیم كه رهبر عزیزمان به‌عنوان یك فقیه، اسلام‌شناس، حكیم و همچنین به‌‌عنوان یك شخصیت انقلابی، مجاهد، فعال اجتماعی و سیاسی طی سال‌های متمادی و به‌عنوان یك امام جماعت و تجربه علمی از فعالیت در مسجد و آنچه كه از بیان رهبر معظم انقلاب در ارتباط با مسجد تراوش كرده است، با توجه به این سرمایه و ذخیره‌‌ای كه در وجود ایشان قرار دارد، برای ما یك سرمایه بزرگ تلقی می‌شود.

وی با بیان اینكه در ابتدا باید بدانیم مسجد را چگونه باید ببینیم و چه تصویر روشنی از مسجد در فرهنگ اسلام ناب داریم، بیان كرد: در این زمینه مقام معظم رهبری استادانه وارد شده‌اند و به نظر می‌رسد تعابیری كه ایشان در این خصوص به كار گرفته‌اند نیز برای امت اسلامی و به‌ویژه جامعه جوان راهگشاست و همواره این امر مهم است كه تلقی ما از مسجد چه باشد و تا چه اندازه این نگاه ما به نگاه اسلام ناب نزدیك است.

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه كشور گفت: در اجلاس سراسری نماز كه در سال 89 برگزار شد، مقام معظم رهبری پیامی را ارائه دادند و با توجه به مطالعاتی كه به سبب علاقه شخصی به موضوع مسجد داشتم، باید بگویم كه این متن به تنهایی كفایت می‌كند و گویای همه آنچه كه باید در خصوص مسجد گفته شود، است. زیرا متنی است كه در آن یك نگاه راهبری و كاربردی وجود دارد و همواره می‌تواند برای امروز نیز مورد استفاده قرار گیرد.

حاج علی‌اكبری بیان كرد: در حقیقت رهبر معظم انقلاب توصیه می‌كنند كه باید بتوانیم مسجد را آنگونه كه خداوند و اولیای خدا ارائه كرده‌اند بشناسیم و درك كنیم، چرا كه همواره مسجد هم جایگاه عبادت و هم پایگاه سیاست است و انسان با حضور در این مكان مقدس می‌تواند سایر ساحت‌های زندگی خود را به دست ‌‌آورد و انگیزه‌مند می‌شود و در هریك از این ساحت‌ها كه وارد شود، می‌تواند جلوه‌های ایمانی خود را به نمایش بگذارد.

وی اظهار كرد: همچنین ایشان اینگونه تعبیر می‌كنند كه مسجد مظهر بر آمیختگی ذكر، نماز، نیایش و سامان دادن زندگی اجتماعی در پرتو دین، خدای متعال و پرورش بندگی است و همواره مسجد است كه می‌تواند فرد و جامعه را به تراز اسلامی نزدیك كند. در حقیقت این تعابیر هویت مسجد را به‌صورت متفاوت به ما نشان می‌دهد.

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه كشور گفت: نكته بعدی كه در سخنان ایشان وجود دارد و ما باید به آن دقت كنیم، كاركردها و آثار مسجد در زندگی فردی و جامعه مؤمن است. زمانی‌كه به منظومه فكری ایشان مراجعه می‌كنیم، اینگونه آمده است كه مسجد دارای كاركردهای متنوعی همچون عبادی، معنوی، نیایشی، سیاسی، اجتماعی، تبلیغی، رسانه‌ای و ترویجی، آموزشی ـ تربیتی و مبارزاتی ـ نظامی است كه در حقیقت این مسجد همان مسجدی است كه مورد پسند اهل‌بیت(ع) و پیامبر گرامی اسلام(ص) بوده است.

وی اظهار كرد: در اینجا رهبر معظم انقلاب در راستای نقش‌های مسجد به چند مورد از جمله اینكه میان تمامی این نقش‌های متنوع باید توازنی ایجاد شود، همه این نقش‌های متنوع با محوریت نماز باشند، همه این نقش‌ها باید به‌صورت هماهنگ در محیط مسجد تقویت شوند، طهارت و پاكیزگی مسجد و دور بودن از ابتلا به مناقشات و منازعات داخلی، اهتمام ویژه نسبت به نماز، مسجد باید پایگاه انواع فعالیت‌های اجتماعی و در نهایت نیز مسجد باید یك نقش حصار معنوی برای جامعه باشد و به نوعی صیانت‌بخشی در برابر تهاجم فرهنگی و توطئه دشمنان باشد اشاره می‌كنند.

وی تصریح كرد: این در حالی است كه امام راحل نیز از روزی كه انقلاب را شروع كرد، توجه ایشان به مساجد بود و همواره مساجد را به‌عنوان پایگاه انقلاب قرار داد. از این‌رو می‌توان گفت كه در دوران معاصر یك نوع بازگشت به هویت اصیل اسلامی در محور داریم كه این امر را مدیون روشنگری‌های امام راحل می‌دانیم. در حقیقت ایشان این راه را برای ما باز كرد و نتیجه این شد كه در تحول اسلامی معاصر، مسجد از نقش بسیار برجسته و ماندگاری برخوردار است و به گونه‌ای كه در خارج از مرزها، انقلاب ما را به‌عنوان انقلاب مساجد معرفی كرده‌اند.

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه كشور گفت: همواره مساجد نقش‌آفرینی خود را در حركت اسلامی معاصر از جمله شكل‌گیری انقلاب اسلامی، سازماندهی مبارزان، تربیت مجاهدان و انسان‌های انقلابی، ایجاد شبكه و تشكیلاتی بین مبارزان و مجاهدان در استان‌ها و شهرهای مختلف، پیروزی انقلاب اسلامی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پایگاه اصلی برای تحكیم پایه‌های انقلاب اسلامی در آن زمان، اداره دفاع مقدس، تحقق بسیج ملی و سراسری مردم طی این سال‌ها داشته است كه در حقیقت این نقش‌ها، نقش‌های بنیادین، برجسته و اساسی بوده است.

حاج علی‌اكبری بیان كرد: به تدریج كه از ابتدای انقلاب اسلامی فاصله می‌گیریم، به نظر می‌رسد با یك سوء تدبیری‌هایی كه در بخش‌های گوناگونی از جامعه صورت گرفته، این نقش‌ها تا حد بسیاری كمرنگ و به مجموعه‌ها و نهادهای دیگری سپرده شده است و به نوعی به نقش‌های اجتماعی، سیاسی و انقلابی كم‌توجهی شده كه این امر نیز محل مباحثه است و باید در فرصت مناسبی به آن‌ها پرداخته شود.

وی تصریح كرد: در حقیقت انقلاب اسلامی خدماتی چون گفتمان انقلاب اسلامی، تأمین نیروی انسانی و تأمین كادر جدید برای انقلاب نو را از مساجد دریافت كرده است و علاوه بر این موارد نیز مساجد هم از تاریخ انقلاب اسلامی بهره‌های بسیاری برده كه در كلام رهبر معظم انقلاب تصریح شده است.

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه كشور گفت: در حقیقت این كاركردها و نقش آفرینی‌های سیاسی و اجتماعی مساجد به وسیله انقلاب اسلامی تقویت شد و همواره جلوه‌های بدیع و ماندگار معنوی مساجد كه در صدر آن‌ها مسئله اعتكاف بود و به نوعی جزو سنت‌های فراموش شده مساجد تلقی می‌شد به لطف انقلاب اسلامی احیا و پرورش داده شد و همچنین نماز جمعه نیز یكی دیگر از خدماتی است كه انقلاب اسلامی نسبت به مسجد انجام داده است.

حاج علی‌اكبری بیان كرد: علاوه بر اینكه در نگاه ایشان نیز می‌توان امتداد حركت انقلاب اسلامی را در خارج از مرزها چه در كشورهای اسلامی، آسیایی و آفریقایی مشاهده كرد، در پرتو حركت انقلاب اسلامی و كاركردهای ویژه مسجدی نیز می‌توان در جای جای جهان و حتی در اروپا در ارتباط با اجتماع مومنین و مسجد در این مناطق مشاهده كرد.

وی بیان كرد: یكی از موضوعات دیگری كه رهبر معظم انقلاب نسبت به آن توجه و اهتمام ویژه‌ای دارند، ائمه جماعات است. ایشان همواره معتقدند كه امام جماعت و پیش نمازی یك كار خوب، مؤثر و پر تلاش است و همچنین روح، مایه حیات و مدیر طبیعی مسجد را امام جماعت می‌دانند و بر این باور هستند كه تمامی فعالیت‌هایی كه در مسجد اعم از فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی وغیره صورت می‌گیرد باید با محوریت امام جماعت باشد.

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه كشور تصریح كرد: البته در اینجا نیز ایشان به بایسته‌های امام جماعت هم می‌پردازند و می‌فرمایند كه در كیفیت و كمیت نماز نیز امام جماعت باید یك الگو باشد، پر تلاش باشد، مسجد را محل كار خود بداند، حیات و نشاط خود را در مسجد داشته باشد، مجاهدت در تسهیل نماز مقبول داشته و مردمی باشد.

حاج علی‌اكبری ادامه داد: همچنین ویژگی‌هایی مانند داشتن تواضع، علم، بردباری، مهربانی و روحیه خدمت‌گزاری و رفتار پدرانه و برادرانه با اهالی مسجد، جوان‌گرایی، پاسخگویی به سؤالات و ابهامات مردم، بهره‌مندی از قطب‌نمای سیاسی و روحیه انقلابی از دیگر بایسته‌های امام جماعت است و همواره باید زبان و عملشان نیز در جهت وحدت و یكپارچگی باشد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به توصیه‌های رهبر معظم انقلاب در خصوص مسجد، اشاره و بیان كرد: یكی از توصیه‌ها این است كه مسجد باید برقرار باشد، بدین منظور كه نماز باید در سه وقت برگزار شود و درب مسجد باید از پیش از ظهر و پس از نماز عشاء به روی مردم باز باشد، همچنین تأكید دیگری كه ایشان در این خصوص دارند این است كه مواظب باشید مساجد سكولار نشوند و در حقیقت روحیه انقلابی نیز در مساجد حفظ شود.

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه كشور اظهار كرد: نكته دیگری كه ایشان همواره توصیه می‌كنند این است كه در مساجد ما حتماً باید یك جایگاه خاص و ویژه برای جوانان وجود داشته باشد. در حقیقت اگر مسجد از مشاركت جوانان خالی باشد و جاذبه‌ای برای آن‌ها وجود نداشته باشد، به هیچ‌یك از این كاركردهایی كه به آن‌ها اشاره شد نخواهد رسید.

حاج علی‌اكبری بیان كرد: ایشان می‌فرمایند كه زمزمه محبت متولیان و مدیران مساجد باید دل‌های پاك جوانان را مشتاق به مساجد كند، همچنین حفظ و تبیین سرگذشت مساجد نیز از دیگر تأكیدات ایشان است.

وی تصریح كرد: در حقیقت مسجد، هم نماد سخت و هم نماد نرم برای تمدن اسلامی است و به نوعی می‌توان گفت كه مسجد كانون اصلی تولید محتوا كه همان سبك زندگی اسلامی است تلقی می‌شود.

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه كشور گفت: همواره مساجد باید به لحاظ محتوایی، عمرانی، كالبدی، آرایه‌ها، نوسازی و بهسازی به‌صورت متوازن در دستور كار قرار گیرند و این در حالی است كه رهبر معظم انقلاب نیز در این خصوص می‌فرمایند مسجد باید بدون زینت‌ها و ظرایف اضافه‌ای ساخته شود. بنابراین اگر اینگونه و با این نگاه به مسجد نگاهی داشته باشیم و در صدد داشتن چنین مسجدی باشیم، هم دنیا و هم آخرتمان آباد خواهد شد.

دسترسی سریع