اندیشمند علوم اسلامی
علامه محمد تقی جعفری در سال 1304 هـ . ش برابر با 1344 هـ . ق در خانوادهای مذهبی در تبریز دیده به جهان گشود. محمدتقی تحصیلات ابتدایی را در مدرسه اعتماد تبریز آغاز نمود، ولی به دلیل تنگدستی نتوانست آن را پی بگیرد. وی در 12 سالگی، به خواست پدر و علاقه خود به فراگیری علوم دینی روی آورد و راهی حوزه های علمیه گردید.
علامه جعفری دروس مقدماتی حوزه و ادبیات عرب را در مدرسه طالبیه تبریز نزد استادان بزرگی هم چون میرزا علی اكبر اهری و سید حسن شرابیانی، آموخت. سپس برای ادامه تحصیل رهسپار تهران شد و از دروس مسطح آیت الله حاج شیخ محمد رضا تنكابنی بهره های فراوان برد، وی به دلیل علاقه فراوان به فلسفه و هستی شناسی، دروس منظومه و اسفار را از محضر علامه میرزا مهدی آشتیانی، آموخت. آن گاه برای تكمیل دروس سطح حوزه به قم رفت، ولی پس از یك سال، به دلیل درگذشت پدر، دوباره به تبریز بازگشت.
مدتی نیز از دروس آیت ا.. میرزا فتاح شهیدی استفاده نمود و به پیشنهاد استادش در سال 1327 هـ ش، راهی نجف اشرف شد. وی دروس خارج فقه و اصول را از محضر استادان بزرگ نجف، مانند آیات عظام: شیخ كاظم شیرازی، سید محمود شاهرودی، سید محسن حكیم، سید ابوالقاسم خویی، فرا گرفت و از درس حكمت و اخلاق آیت الله حاج شیخ مرتضی طالقانی استفاده نمود.
تدریس دروس سطح، خارج فقه و اصول، فلسفه و معارف اسلامی را در سال 1334 ش در نجف اشرف آغاز كرد. علامه جعفری پس از یازده سال اقامت در نجف اشرف، به ایران بازگشت و برای دیدار با آیت الله بروجردی رهسپار قم شد. وی با وجود پافشاری آیت الله بروجردی برای سكونت و تدریس ایشان در حوزه علمیه قم، به دلیل ناسازگاری مزاجش با آب و هوای قم به مشهد رفت و پس از اقامتی كوتاه مدت در مشهد، راهی تهران شد و در مدرسه علمیه مروی و سپهسالار (مدرسه عالی شهید مطهری)، تدریس، نگارش و پژوهش را از سرگرفت.
این فقیه وارسته هم زمان با تدریس علوم حوزوی، در بیشتر دانشگاه های ایران، مانند دانشگاه تهران، مشهد، تبریز و اصفهان به تدریس پرداخت. استعداد سرشار، اندیشه نیرومند و جایگاه والای علمی ایشان سبب گردید تا بسیاری از دانشوران داخلی و خارجی برای حل شبهه، مناظره و مباحثه های علمی، با او ارتباط برقرار كنند. برای نمونه، اندیشمندانی چون، پروفسور روژه گارودی، پروفسور روزنتال آلمانی، برتراند راسل، پروفسور یانگ آمریكایی و دیگران با علاّمه به تبادل آراء پرداختند و از نظریات علمی و منزلت فكری او استفاده نمودند.
وی تا واپسین لحظههای زندگی از پژوهش، نگارش و تدریس، بازنماند و با ارایه بیش از 150 اثر ماندگار شامل نگارش، ترجمه، مقدمه، مقاله و نیز شركت در محافل علمی داخل و خارج و ایراد سخنرانی، توانست اندیشه ناب اسلام را به اندیشمندان جهان بشناساند.
این دانشمند وارسته، سرانجام در 25 آبان ماه 1377 هـ . ش، در 74 سالگی، بر اثر بیماری سرطان ریه رخ در نقاب خاك كشید. پیكر پاكش، پس از اقامه نماز توسط حضرت آیت الله جوادی آملی، از دانشگاه تهران، تشییع و به مشهد مقدس منتقل گردید و در «دار ألزهد» بارگاه ملكوتی حضرت ثامن الحجج، علی بن موسی الرضا(ع) به خاك سپرده شد.