كارشناس فقه و حقوق
آیت الله كعبی در سال 1341 هجری شمسی در منطقه «لشكرآباد اهواز» و در میان خانوادهای متدین و معتقد به مبانی مستحكم اسلام به دنیا آمد. عشق به اهل بیت (ع) و روحانیت شیعه از وی انسانی متدین و مجاهد ساخته و در همان دوران نوجوانی او را به خدمت در راه تعالی اسلام و تشیع علاقهمند ساخته بود.
ایشان تحصیلات ابتدائی و راهنمایی را در مدارس اهواز سپری نمود. شركت وی در مجالس و محافل مذهبی و حضور علمایی همچون: «حاج شیخ صالح طرفی» و «مرحوم حاج سید عبدالمطلب جزایری» در مسجد جامع لشكرآباد سبب شد تا در سن سیزده سالگی و بنا به توصیه پدر، همزمان با تحصیل در مقطع دبیرستان به مدرسه علمیه «آیةالله كرمی» رفته، دروس حوزوی را فرا گیرد.
وی در سال 1355 به حوزه علمیه اهواز رفته به صورت رسمی تحصیلات حوزوی خود را پی میگیرد. با اوجگیری انقلاب و حضور جدی در مبارزات پیش از انقلاب و نیز فعالیتهای پس از انقلاب و شروع جنگ تحمیلی وقفهای چند ساله در سیر درسی ایشان ایجاد میشود اما در سال 1360 مجدداً تحصیلات حوزوی را پی گرفته برای استحكام بنی? علمی خود، دروس مقدمات را در مدرسه علمیه امام خمینی اهواز بازآموزی میكند.
در سال 1364 به قم مهاجرت كرده و پس از اتمام دوره سطح در درس خارج حضرات آیات: «میرزا جواد تبریزی»، «وحید خراسانی»، «مكارم شیرازی»، «صافی گلپایگانی»، «جعفر سبحانی»، «سید كاظم حائری» و «سید محمود هاشمی شاهرودی» شركت كرد.
آیت الله كعبی با اهتمام ویژهای كه به مباحث تفسیری و معارف اسلامی داشت از محضر حضرات آیات: «مشكینی»، «جوادی آملی»، «مصباح یزدی» و «مظاهری» كسب فیض نمود. وی در طول سالهای تحصیل خود در درسهای اخلاق شركت میجست و به تهذیب نفس (به عنوان مهمترین دغدغه درسی خود) اهمیت بسیار میداد. ایشان همزمان به تحصیل در دانشگاه نیز پرداخته و مقطع كارشناسی رشته حقوق از مجتمع آموزش عالی قم و مقطع كارشناسی ارشد رشته حقوق عمومی دانشكده حقوق دانشگاه تهران را به پایان رساند.
آیت الله كعبی فعالیتهای بسیاری را در زمینه تدریس و تألیف به انجام رسانده است. او تدریس علوم دینی را از آغازین سالهای طلبگی شروع كرده و تاكنون به تدریس دروس بسیاری از جمله تدریس كتابهای: (لمعه، رسائل، مكاسب، حلقات اصول شهید صدر و نیز شش سال خارج فقه و اصول) توفیق یافته است. همچنین مباحثی نظیر: (علوم حدیث، درایه، نهج البلاغه، تاریخ اسلام، ولایت فقیه، فلسفه و فقه روابط بینالملل) را بارها تدریس فرمودهاند. استاد كعبی در دانشگاه نیز دروسی همچون: (فلسفه حقوق، فلسفه سیاست، نظام حقوقی در اسلام، دولت و نظام سیاسی در اسلام، حقوق كار و ...) را بارها تدریس كرده است. وی همچنین بیش از پنجاه دوره حقوق اساسی را تدریس كرده است.
او در زمینه مباحث فقهی و حقوقی دارای تألیفات بسیاری است كه از آن جمله میتوان به كتاب: «الحصیله فی حكم الجهاد الابتدائی فی عصر الغیبة»، «احكام المیت»، «النظام القانونی فی الاسلام مقارناً بالنظم الوضعیة المعاصرة»، «فلسفه سیاست» و ... اشاره كرد. بسیاری از جزوات و دست نوشتههای ایشان به عنوان كتب درسی در مراكز حوزوی و دانشگاهی در حال تدریس است. جزواتی نظیر: «علوم الحدیث و الدرایة»، «مصادر الحدیث»، «مجموعه درسهایی از نهج البلاغه»، «ضمانت اجرائی قانون اساسی»، «تبیین ولایت فقیه از منظر فقهی، حقوقی و سیاسی». ارائه مقالات علمی در همایشها، ضمن طرح راهكارهای مناسب در حل برخی معضلات و پرسشهای فقهی و حقوقی از ویژگیهای بارز استاد كعبی است. بیشترین این مقالات در زمینههای فقهی و حقوقی بوده كه از جمله آنها میتوان به «نوآوریهای فقهی آیةالله نائینی و آیةالله شیخ فضل الله نوری»، «كنكاشی در اختیارات رهبری»، «شیوه مجازات اسلامی و اجرای علنی حدود» و «دبیر علمی همایش مردم سالاری دینی» كه مجموعه مقالات آن در دو مجلد منتشر گردید، اشاره كرد.
او در كارنامه خود، سفرها و مصاحبههای علمی بسیاری را به ثبت رسانده كه «حضور در كنفرانس دین و توسعه دانشگاه بیروت» و «انجام مصاحبه و مناظره با آقای تیموتی ویلیام واترز استاد دانشگاه هاروارد در كنفرانس حقوق بشر» از آن جملهاند.
فعالیتهای علمی و فرهنگی، استاد كعبی را از فعالیتهای گوناگون در عرصه سیاست باز نداشته است. او كه همواره پایبندی خود را به امام (ره)، نظام و ارزشهای انقلاب اعلام داشته از سنین نوجوانی در فعالیتهای مبارزاتی پیش از انقلاب حضوری جدی داشته است. پس از پیروزی انقلاب در جهاد سازندگی در زمینه محرومیت زدایی و توزیع زمین برای خانه سازی محرومان و نیز مبارزه با گرانفروشی حضوری جدی داشت.
با شروع جنگ تحمیلی وارد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد و فعالیتهای فرهنگی و نظامی خود را در بخش عربی سپاه آغاز كرد. در سال 1360 به لبنان رفت و همراه با شهید سید عباس موسوی دبیركل سابق حزب الله لبنان و سیدحسن نصرا... به سازماندهی تشكیلات حزب الله پرداخت. او مدت 46 ماه از عمر خود را در جبهههای دفاع مقدس گذرانده و دو بار نیز در مناطق عملیاتی مجروح شده است.
از جمله فعالیتهای ایشان در این عرصه، عضویت در مجلس خبرگان رهبری، مخبری كمیسیون سیاسی ـ اجتماعی، نائب رئیسی كمیسیون حراست و پاسداری از ولایت فقیه و نیز عضویت در كمیسیون تحقیق است. استاد كعبی هم اكنون عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و از حقوقدانان شورای نگهبان است.