تحكیم عقاید مردم رسالت امروز حوزه است

آیت الله رضا استادی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم شامگاه در آیین نكوداشت هفتادمین سال تالیف كتاب «منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر» كه در سالن همایش های خواجه نصیرالدین طوسی برگزار شد، با اشاره به عبارتی از كتاب «شفاء الصدور فی زیارة العاشور» تالیف میرزا ابوالفضل تهرانی بیان كرد: گویا كتاب های آن زمان وضعیت خوبی در تألیف نداشتند و لذا در كتاب خود از بزرگان نقل می كند كه تالیف و مولف باید چند شرط داشته باشد.
اول اینكه تكرار مكررات نباشد، دوم كتاب ناقصی را تكمیل كند، سوم مشكل دربسته و سربسته ای را با شرح و توضیح حل كند و چهارم امور متفرقه و پراكنده را در سلسله جامع در بیاورد.
این استاد حوزه ادامه داد: مقصود این است كه مؤلف باید هدفی داشته باشد. خلاصه اینكه كتاب هایی باید در حوزه نوشته شود كه در شأن حوزه های علمیه و نافع و سودمند باشد وگرنه مانند زمان ما تحقیقات بازاری رایج می شود.
وی با بیان اینكه كتاب هایی كه نگاشته می شود ولو از یك مولف، همه در یك سطح نیستند، گفت: از گذشته در فكر بودند كه كتاب های بهتر و مفیدتر را معرفی كنند و راههایی را نیز در این زمینه رفته اند؛ از جمله، كتابی را در تألیفات اوّل معرفی می كردند كه از همه بهتر است مانند مرحوم صدوق كتاب های زیادی را تالیف كرده است اما وقتی می خواهند تالیفات او را ذكر كنند، اول «من لا یحضره الفقیه» را نام می برند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینكه آیت الله العظمی صافی ظاهرا 200 اثر دارند، گفت: از بین همه این آثار، كتاب «منتخب الاثر» را به دلیل اینكه از دیگر تالیفات بهتر است، بیشتر نام می‌برند.
وی افزود: راه دیگر این است كه وقتی می خواهند اسم شخص را در تراجم ببرند، او را با كتابش معرفی می كنند، محدث قمی كتابی دارد كه نام بزرگان زیادی در آن آمده است، به حرف «ص» كه می رسد، 40 نفر را با كتابهایشان معرفی كرده است، مانند صاحب حدائق، صاحب جواهر و صاحب انوارالفقاهه … . این، هم عظمت كتاب و هم عظمت مولف كتاب را می رساند.
آیت الله استادی با اشاره به اهمیت كتاب هایی مانند جواهر الكلام یا حدائق گفت: از شاخصه های كتاب هایی كه آن را مهم می‌دانند، اول، داشتن انگیزه الهی است. نوع مولفان ما این انگیزه را دارند اما این شاخصه در حضرت آیت الله صافی گلپایگانی مشهودتر بود، ایشان انگیزه ای جز ترویج دین و محبت اهل بیت (ع) نداشتند و این، خود ارزش بزرگی است.
وی «ماندگار شدن كتاب» را شاخصه دوم كتاب های با اهمیت دانست و گفت: كتاب های زیادی تالیف می شود، اما چقدر ماندگار شدند؟ «شرح لمعه» را ببینید هنوز جزو درس های اصلی حوزه است. «معالم» همینطور. كتاب «منتخب الاثر» 70 سال پیش نوشته شد، آیا فراموش شد؟ اگر كتابی بود كه چندسال مطرح و بعد فراموش می شد، اهمیت آن كم بود. اما «منتخب الاثر» چندین بار تجدید چاپ شده است.
این استاد حوزه «تتبعی بودن» كتاب را شاخصه سوم یك كتاب خوب برشمرد و افزود: تتبع به دوگونه است؛ تتبع مقرون به دقت كه حساب و كتاب دارد. منتخب الاثر، یك كتاب «تتبعی» است. كل روایات با دقت كامل و انصاف در نظر بوده است.
اگر شیخ كلینی 20 سال در تنظیم و تهذیب كتاب شریف كافی كار كرده به همین جهت خیلی مهم است، اگر در 20 سال، صاحب وسائل توانسته كتاب را به این صورت در بیاورد كه قرن ها بماند، خیلی مهم است. وقتی كتاب های آیت الله العظمی اراكی را چاپ می كردیم، به نوشته ای برخورد كردیم كه ایشان در زمان حیات صاحب عروة، كتاب «شرح عروة» را در جوانی (26 سالگی) نوشتند اما در 90 سالگی ایشان چاپ شد.آیت الله صافی گلپایگانی در 30 سالگی كتاب منتخب الاثر را نوشتند اما در این 70 سال مورد توجه ایشان بوده و از جهاتی تكمیل كردند.
وی با اشاره به نگارش «ارج نامه منتخب الاثر» گفت: یكی از عظمت های كتاب های مهم این است كه علما را به خود جلب كند و به شرح و حاشیه نوشتن جذب نماید.
آیت الله استادی، پاسخگویی به شبهات را شاخصه دیگر كتاب خوب دانست و بیان كرد: منتخب الاثر، شبهات مربوط به امام زمان (عج) و مسائل اساسی اعتقادی را به خوبی پاسخ داده است.
وی «نثر خوب» را شاخصه دیگر عنوان كرد و گفت: «مجمع البیان» چرا مهم است؟ جهات مختلفی دارد، از جمله اینكه از نظر ادبیات در سطح بالایی است و نثر خوبی دارد.
این استاد حوزه تصریح كرد: امروز بزرگترین وظیفه حوزه های علمیه، تحكیم عقاید مردم است. دشمن با عقاید مردم طرف شده و كار می كند و ما باید بتوانیم مانند آیت الله صافی با قلم و گفتار و منبر اعتقادات مردم را محكم كنیم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در پایان گفت: هركس این هنر را داشته كه بتواند معارف اهل بیت(ع) را با بیان و استدلال خوب بیان كند، بدون اینكه دیگران را از كتاب فراری دهد، كار او خدمت به معارف اهل بیت علیهم السلام است.